Πρόταση για χάραξη Ποδηλατοδρόμων

Να δημιουργηθούν 2 περιφερειακοί δακτύλιοι και 4 βασικοί άξονες

Προς τον Δήμο Τρικκαίων

Τα Τρίκαλα είναι η πιο φιλική πόλη ποδήλατου, ωστόσο είναι εγκλωβισμένη στα προβλήματα που δημιουργεί το ΙΧ. Αιτία, η έλλειψη πολεοδομικού σχεδιασμού, η έλλειψη κοινόχρηστων χώρων, συντελεστές δόμησης κ.α.. Προβλήματα τα οποία τόσο η πολιτεία όσο και ο Δήμος Τρικκαίων όλα αυτά τα χρόνια δεν έχουν κάνει τον αναγκαίο σχεδιασμό ώστε να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις η κίνηση των πεζών και των ποδηλάτων να έχει ποιότητα και να είναι ασφαλής.

Οι ποδηλατοδρόμοι και γενικότερα η ποδηλατική υποδομή της πόλης δε γίνεται να σχεδιάζεται αποσπασματικά. Μικροί ποδηλατοδρόμοι, υπάρχοντες υποδομές, σημειακές ποδηλατοδρομήσεις, που πραγματοποιούνται ορισμένες φορές, παρότι θετικές, οφείλουν όμως να εντάσσονται σε ένα γενικότερο σχεδιασμό για να καλύπτουν τις ανάγκες ασφαλής μετακίνησης των ποδηλατών.
Προκύπτει επομένως η ανάγκη για ένα συνολικό δίκτυο ποδηλατοδρόμων με διευρυμένο χαρακτήρα, εντασσόμενο προφανώς σε ένα ευρύτερο όραμα για βελτίωση των συνθηκών ζωής και μετακίνησης στην πόλη. Εκ τούτου τα σχεδιαζόμενα δίκτυα ποδηλατοδρόμων πρέπει να διασχίζονται από μεγάλους ποδηλατικούς άξονες, που να ενοποιούν τις επιμέρους παρεμβάσεις σε ένα ενιαίο σύνολο. Ειδικοί και χρήστες διαπιστώνουν ότι στα Τρίκαλα μπορούν να δημιουργηθούν ποδηλατικοί άξονες. Λείπει μόνο η σχετική ευαισθητοποίηση του κόσμου και η πολιτική βούληση.
Τα Τρίκαλα είναι μία ανθρώπινη πόλη με ζωντανά κέντρα, με όμορφες γειτονιές, με ελάχιστους, αλλά σημαντικούς χώρους πρασίνου και φυσικής βλάστησης. – Στα Τρίκαλα μπορεί κανείς να μετακινηθεί με ποδήλατο (αν υπάρχει ένα δίκτυο που εξασφαλίζει άνεση, ασφάλεια και ταχύτητα) από το κέντρο έως και την πιο απομακρυσμένη γειτονιά σε διάστημα 10 λεπτών. Έχει αποδεχθεί ότι η μετακίνηση με ποδήλατο είναι ταχύτερη και από αυτή των μέσων μαζικής μεταφοράς, και πιο γρήγορη από το ΙΧ.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

Οι βασικές επιλογές που διέπουν την πρότασή μας είναι πώς οι ποδηλατικοί άξονες κατά σειρά προτεραιότητας πρέπει : 1. Να περνούν από τα κέντρα των δήμων ή των συνοικιών, δηλαδή τα κεντρικά τους σημεία όπου παρατηρείται πυκνότητα κατοίκησης, εμπορίου, ψυχαγωγίας και κοινωνικής συνεύρεσης. 2. Να περνούν δίπλα ή μέσα από πάρκα ή περιοχές με φυσική βλάστηση και γενικά ελεύθερους χώρους ή χώρους αναψυχής, θεωρώντας την αναψυχή ως τμήμα της καθημερινότητας και ως αυτονόητη συνέχειά της. 3. Να συνδέουν σε υπερτοπικό επίπεδο ευρύτερες περιοχές ή σημεία των Τρικάλων, όπως με τον Πηνειό και άλλα φυσικά Πάρκα-Άλση-Ποταμούς(Ληθαίο-Αγιαμονιώτη) που υπάρχουν πέριξ των Τρικάλων. 4. Να λαμβάνουν υπόψη (στο βαθμό που είναι δυνατό) υπάρχουσες μελέτες για τα ποδήλατα καθώς και τις ήδη διαμορφωμένες παρεμβάσεις. 5. Να διατρέχουν όσο πιο κεντρικούς δρόμους γίνεται λαμβάνοντας υπόψη δύο υπαρκτές παραμέτρους : Την ασυμβατότητα του ποδηλάτου με τις υπερβολικά μεγάλες ταχύτητες των αυτοκινήτων στους δρόμους ταχείας κυκλοφορίας και την δυσκολία που προκύπτει από την αναγκαιότητα αφαίρεσης θέσεων στάθμευσης και περιορισμού του αυτοκινήτου. 6. Να αξιοποιούν διαδρομές στη περιοχή Τρικάλων με μικρή κλίση εδάφους, ώστε η μετακίνηση να μην είναι ιδιαίτερα κουραστική. Οι ροές του νερού του Ληθαίου και Αγιαμονιώτη να χρησιμοποιηθούν ως φυσικοί οδηγοί για την πορεία που μπορεί να ακολουθήσουν ορισμένοι ποδηλατικοί άξονες. Και τέλος 7) Να χρησιμοποιούν αναγνωρίσιμους άξονες που θα εντοπίζονται εύκολα από τους ποδηλάτες.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΚΤΥΟΥ

Με βάση τις παραπάνω αρχές είναι δυνατόν να δημιουργηθεί ένα εκτεταμένο δίκτυο με ακτινικές πορείες που να συνδέουν το κέντρο με τις βόρειες, νότιες, δυτικές, και ανατολικές συνοικίες και τα προάστια (Πυργος-Ριζαριό-Φλαμούλι κ.α) Επίσης να δημιουργηθούν δύο περιφερειακοί δακτύλιοι. Ο εσωτερικός να συνδέει τις γειτονιές του κέντρου και ο εξωτερικός τις συνοικίες-προάστια μεταξύ τους. Το δίκτυο δεν έχει υπέρμετρο συνολικό μήκος Υπολογίζεται σε 20 χιλιόμετρα. και έχει πυκνότητα περίπου 5 χλμ., ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμο από όλους τους ποδηλάτες Καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του Αστικού ιστού της πόλης και όχι μόνο και σχηματικά οι άξονες θα μπορούσαν να περιγραφούν ως εξής:
1. Γραμμή Περιφερειακή διασταύρωση Λαρίσης-Τσιτσανη-Σαραφη-Κοτσομύλια-Λεπτοκαριά 2. Γραμμή Λογγάκι-Κολυμβητήριο-Κονδύλη – Ασκληπιού-Ελευθερίας-Αμπελάκια 3. Περιφερειακός Καρδίτσης-Καρδίτσας-Καποδιστρίου- Παραποτάμια (Κανούτα)-Καλαμπάκας (Δέλτα) 4. Πυργος-Πυργετός-Μετεώρων-Σαραγίων- Κηπάκι-μικρό φλαμούλι-Φλαμούλι 5. Εξωτερικός Δακτύλιος 6. Εσωτερικός Δακτύλιος
Οι παραπάνω άξονες, θεωρούμε πως μπορούν να λειτουργήσουν ως κορμός ενός πιο εκτεταμένου δικτύου ποδηλατοδρόμων με περισσότερες διακλαδώσεις και σημεία διέλευσης Η υλοποίηση του εγχειρήματός μας προϋποθέτει μελέτες που θα εγκριθούν από πλήθος συναρμόδιους φορείς (Δήμους, ΥΠΕΧΩΔΕ, ΟΑΣΑ). Δεν απαιτείται λοιπόν απλά η ευαισθητοποίηση των αρμόδιων, αλλά προτείνουμε και την ίδρυση ενός φορέα ποδηλάτου που θα συντονίζει, θα χρηματοδοτεί και θα παρακολουθεί την υλοποίηση των μελετών και των έργων.
Διεκδικούμε να ιδρυθεί ένας τέτοιος φορέας και να έχουμε λόγο ως χρήστες στις αποφάσεις που παίρνονται. Πιστεύουμε ότι αν δε γίνει η ελάχιστη υπερδημοτική υποδομή που παρουσιάσαμε δεν αντιμετωπίζεται ο ποδηλάτης ισότιμα με τους υπόλοιπους μετακινούμενους. Και αυτό μάλιστα σε μία εποχή που διεθνώς προβάλλεται το ποδήλατο ως μία από τις σωτήριες λύσεις για το μέλλον όχι μόνο των πόλεων, αλλά ολόκληρου του πλανήτη. Η πρότασή μας δεν προχωρά σε λεπτομερή σχεδιασμό ούτε σε συγκεκριμένες, επεξεργασμένες προτάσεις εφαρμογής. Δεν προτείνει δηλαδή αν θα έπρεπε να υλοποιηθεί με ποδηλατοδρόμους, ποδηλατολωρίδες, διπλής ή μονής κατεύθυνσης, δρόμους ήπιας κυκλοφορίας (woonerf), πεζόδρομους ή παράλληλη κίνηση με μέσα μαζικής μεταφοράς, όπως μίνι μπας κ.α, ή ακόμα και καμία παρέμβαση.


Δεν μπορούμε και δεν μας αντιστοιχεί να κάνουμε τέτοια μελέτη. Η χάραξη των αξόνων παραμένει σε διαγραμματικό επίπεδο, υποστηριζόμενη από την ίδια την αναγκαιότητά της καθώς και από τη δυνατότητα εύκολης εφαρμογής της. Η πρόταση δεν είναι τελειωτική, τελική, ή τέλεια. Ελπίζουμε να αποτελέσει το έναυσμα για ακόμα πιο δραστικές, πιο διεξοδικές, πιο εκτεταμένες και πιο λεπτομερείς παρεμβάσεις που θα καταλήξουν τελικά να ενθαρρύνει ακόμη περισσότερο τη χρήση του ποδηλάτου και την ασφαλή μετακίνηση των ποδηλατιστών απαγκυλώνοντάς την από τη μονοκρατορία του ΙΧ.
Τέλος, καταθέσαμε μια ημιτελή πρόταση, που δέχεται πολλαπλές ερμηνείες ή εφαρμογές. Μπορεί συνειδητά να μην περιγράψαμε λεπτομερειακά τι θα θέλαμε να γίνει, αλλά επιβάλλεται να καθορίσουμε με σαφήνεια τι δε θα θέλαμε να γίνει. Ας αρχίσουμε με τα προφανή. Δεν θα θέλαμε, η πρόταση μας «να τύχει ευρείας αποδοχής από το κοινό και τους επίσημους φορείς» και τελικά να μείνει στα χαρτιά. Τελευταία, ακούγονται τόσες εξαγγελίες για το ποδήλατο που νομίζεις κανείς πως Τα Τρίκαλα θα γίνει σύντομα Άμστερνταμ… Όμως αυτό δεν συμβαίνει. Δεν θα θέλαμε να υλοποιηθεί αποσπασματικά. Το κύριο προσόν μιας τέτοιας πρότασης είναι πως αποτελεί ολοκληρωμένο δίκτυο μετακίνησης. Αν κομματιαστεί η πρόταση, χάνει τη σημασία της.
Το αντίθετο: Θα έπρεπε να εμπλουτιστεί ακόμα περισσότερο. Ας μην ξεχνάμε πως την προτείνουμε ως βασικό κορμό ενός ευρύτερου δικτύου. Δεν θα θέλαμε να υλοποιηθεί με κύριο γνώμονα το κριτήριο της εύκολης εφαρμογής. Αυτός ο παράγοντας αποτέλεσε και δικό μας κριτήριο (5ο σε ιεράρχηση) αλλά αν θέλει να πετύχει κάποιος το οτιδήποτε οφείλει να προβεί σε ρήξεις. Είναι προφανώς ευκολότερο να εξαγγέλλει ο οποιοσδήποτε ποδηλατοδρόμους στα πάρκα ή σε απόκεντρους δρόμους με μικρή κυκλοφορία και περίσσεια θέσεων στάθμευσης, αλλά έτσι δεν εξυπηρετούνται οι ποδηλάτες που σε αυτά τα σημεία κινούνται ούτως ή άλλως. Έχοντας επιλέξει κι εμείς τέτοιους δρόμους σε σημεία της πρότασής μας, τονίζουμε πως εκεί που έχει σημασία να γίνουν παρεμβάσεις είναι στα δύσκολα και όχι στα εύκολα. Αυτό είναι και το τελικό πρόταγμα της πρότασής μας.

ΥΓ. Η παραπάνω πρόταση διαμορφώθηκε από τους Φίλους Ποδηλάτου Τρικάλων με την συμβολή «Οι «ΠΟΔΗΛΑΤ-ΙΣΣΕ-Σ» Αθηνών και του συγκοινωνιολόγου και καθηγητή του ΕΜΠ, κ. Θάνου Βλαστού, οι οποίοι μελέτησαν λεπτομερώς τις δυνατότητες δημιουργίας ποδηλατικού δικτύου για το λεκανοπέδιο της Αττικής, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται και στα δεδομένα των Τρικάλων, δείχνοντας συγχρόνως πως η απαίτηση για προώθηση των ποδηλατοδρόμων στην Ελλάδα είναι πλέον καθολική. (Φώτο : Ποδηλατόδρομοι στην Καρδίτσα).

Φίλοι Ποδηλάτου Τρικάλων
http://filoipodilatou.blogspot.com/
.